Zorgverleners komen met lege handen te staan als door een tekort aan vakbekwame medisch technici de medische technologie niet meer kan worden ingezet in de patiëntenzorg. Het gevolg kan zijn dat onderzoeken en operaties uitgesteld moeten worden.
Veilige toepassing van de medische technologie
De medisch technicus is een belangrijke partner voor een goed functionerende zorginstelling en een onmisbare schakel in de veilige toepassing van de medische technologie. In het Convenant medische technologie in het ziekenhuis" wordt om die reden in artikel 4.10 als voorwaarde gesteld dat een medisch technicus aantoonbaar bevoegd en bekwaam moet zijn in de medische technologie om zelfstandig onderhoudswerkzaamheden aan medische apparatuur te mogen verrichten.
Aantoonbaar bevoegd
Met de juiste vakopleiding beschikken medisch technici over een startkwalificatie die past bij de uitoefening van het beroep. De VZI heeft daarvoor in samenwerking met het college van zorgopleidingen (CZO) en de branche organisaties NVZ/NFU opleidingseisen opgesteld voor de opleiding medisch technicus op niveau 4. De opleiding wordt aangeboden door INTOP Zorgsector en het Techniek College Rotterdam (TCR) Albeda. Naast deze twee theoretische leergangen bestaat er ook een praktijk leergang. Verschillende ziekenhuizen bieden een door CZO erkende praktijkleerplek.
De VZI heeft beroepsprofielen voor Medisch technici opgesteld. Deze maken inzichtelijk welke taken en verantwoordelijkheden passen bij de drie niveaus MT3, MT4 en MT5/ Medisch technoloog. Aan de hand van de beroepsprofielen wordt bepaald voor welke certificatie een persoon in aanmerking komt. Ze bieden ook houvast voor instellingen bij het opstellen van functieprofielen voor medisch technici.
Aantoonbaar bekwaam
Eenmaal werkzaam is het belangrijk om vakkennis op peil te houden. Medisch technici volgen daarvoor interne training en externe cursussen. Cursussen zijn veelal apparaat specifiek. Veel daarvan worden gegeven door leveranciers. Het kwaliteitsregister VZI is bedoeld om bij te houden op welke technologiegroepen bij- en nascholing is gevolgd. Met dat inzicht kan aangetoond worden op welke technologiegroepen een medisch technicus over actuele bekwaamheden beschikt.
Van leidinggevenden wordt verwacht dat zij inzichtelijk kunnen maken op welke technologiegroepen de medisch technicus bevoegd én bekwaam zijn. Dat vereist inzicht in de werkervaring per technologiegroep en de nascholing die per technologiegroep gevolgd wordt. VZI certificatie is daarvoor een praktisch hulpmiddel dat steeds meer aan betekenis wint.
Kwaliteitsregister VZI
Als registratiesysteem voor het kwaliteitsregister heeft VZI gekozen voor PE-Online. Vele beroepsverenigingen in de zorg maken van dit systeem gebruik, veel opleidingsinstituten zijn ermee bekend. Het stelt VZI in staat om op een betaalbare en efficiënte manier certificatie op alle niveaus aan te bieden.
Het aantal gecertificeerden vertoont een jaarlijkse stijging, zoals hieronder te zien is:
- 2019-01-01: 138
- 2020-01-01: 191
- 2021-01-01: 224
- 2022-01-01: 256
- 2023-01-01: 295
- 2024-01-01: 316
- 2025-01-01: 339
Ben je werkzaam als medisch technicus in een organisatie, instelling én lid van VZI? Dan kun je gebruik maken van het kwaliteitsregister VZI voor certificatie.
Starter
De VZI heeft beroepsprofielen voor Medisch technici opgesteld. Deze maken inzichtelijk welke taken en verantwoordelijkheden passen bij de drie niveaus MT3, MT4 en MT5/ Medisch technoloog. Aan de hand van de beroepsprofielen wordt bepaald voor welke certificatie een persoon in aanmerking komt. Ze bieden ook houvast voor instellingen bij het opstellen van functieprofielen voor medisch technici.
Basisregistratie
Mensen die al langer werkzaam zijn als medisch technicus starten met een basisregistratie. Zij worden verondersteld de benodigde opleiding en aanvullende opleidingen te hebben gedaan, of deze te kunnen compenseren met werkervaring. Tijdens de basis registratie kan aangetoond worden dat voldoende bij- en nascholing is gedaan om in aanmerking te komen voor certificatie.
Medisch technicus 3 (MT3)
Medisch technici die zich bezig houden met een beperkt aantal type apparaten binnen een beperkt aantal technologiegroepen kunnen al met een MBO 3 opleiding daar erkenning voor krijgen. De behoefte en de noodzaak van bij- en nascholing beperkt zich vaak tot de technologiegroepen waarop een medisch technicus werkzaam is. De hoogte van nascholingsnorm voor MT3 is daarop aangepast.
Medisch technicus 4 (MT4)
Van medisch technici die breder ingezet worden, wordt vaak meer verwacht. Een bredere basiskennis wordt geborgd met een MBO 4 opleiding plus de aanvullende opleidingen MTA en MTB. Om op meerdere technologiegroepen kennis op peil te houden, is meer gespreid bij- en nascholing nodig over meerdere technologiegroepen. Daarom is de nascholingsnorm voor MT4 hoger. MT4 certificatie met een MBO 3 diploma kan ook mits er voldoende werkervaring is op niveau 4.
Medisch technicus 5 / medisch technoloog (MT5)
De medisch technoloog, of senior zoals die soms ook wel genoemd wordt, wordt enerzijds gezien als een specialist, anderzijds als een hoger opgeleide medisch technicus die leiding kan geven aan complexere projecten. Het werk- en opleidingsniveau 5 staat gelijk aan HBO.
Om de complexiteit van het werkveld te overzien wordt ook MTC of een vergelijkbare opleiding als basis gevraagd (HBO technische bedrijfskunde). Ook deze medisch technicus zal op meerdere technologiegroepen zijn kennis op peil moeten houden, de bij- en nascholing norm is daarom gelijk aan die van de medisch technicus 4. MT5 certificatie met een MBO 4 diploma kan ook mits er voldoende werkervaring is op niveau 5.
I.o., Pro en Expert
Afhankelijk van de hoeveelheid werkervaring kan een medisch technicus aangeduid worden als “in opleiding (i.o.)”, professional (pro) of expert. Het vereiste aantal jaren werkervaring verschilt per niveau. Bij MT3 word je na 1 jaar al aangeduid als professional, bij MT4 en MT5 is dat na 3 jaar werkervaring. Medisch technici met meer dan 3 jaar (MT3) of meer dan 6 jaar (MT4, MT5) werkervaring én die één of meer deskundigheidsgebieden hebben verworven, kunnen zich expert noemen.
Deskundigheidsgebieden
Medisch technici die binnen een bepaalde technologiegroep in drie jaar meer dan 600 uur werkzaam zijn geweest en daarin meer dan 12 uur aan scholing hebben gevolgd, kunnen met recht aangemerkt worden als deskundige op dat gebied die over actuele kennis beschikken. Voor de definiëring van technologiegroepen is de QMT* classificatie gevolgd.
Er zijn 37 technologiegroepen waaronder bijvoorbeeld: Anesthesie en beademingsapparatuur, Infusiepompen, Radiodiagnostische apparatuur (Röntgen, CT).
Bij- en nascholing
Het bijhouden van het vak is belangrijk voor het verkrijgen en behouden van certificatie. De norm voor MT3 is 24 uur deskundigheidsbevordering in drie jaar. Voor MT4 en MT5 is de norm 72 uur in drie jaar. De volgende type activiteiten zijn aangemerkt als deskundigheidsbevordering:
- Training, workshop, seminar, congres, gebruikerstraining (fabrikant)
- Publicatie / boek
- Gastdocent / Voordracht/ Webinar
- Vakbeurs
- Vakliteratuur / literatuurstudie
- Commissiewerk
Ervaringsjaren
Zeer ervaren medisch technici hebben vaak behalve veel werkervaring tijdens hun loopbaan ook al heel veel scholing gevolgd. Na verloop van tijd wordt de deskundigheid die wordt opgedaan met bijscholing gedeeltelijk ingevuld door werkervaring. Dit wordt erkend met de toekenning van PE-punten voor werkervaringsjaren. De werkervaring wordt gemeten vanaf de startdatum Medisch Technicus. Elk ervaringsjaar is 1% dispensatie. Toekenning start bij 6 jaar werkervaring. De punten voor ervaringsjaren worden bij de start van een certificatieperiode toegevoegd aan het dossier.
