Dit keer gaan we in gesprek met Skip Veugen (45), Instrumentatietechnicus bij de afdeling Medische Technologie van het MUMC+. In Maastricht UMC+ zorgde hij voor de overstap van biologische ijking naar kalibratietools-gebaseerde ijking bij longfunctiemetingen. Met zijn achtergrond als longfunctielaborant en zijn werkervaring in de commercie wist hij precies waar er behoefte aan was en welke mogelijkheden er waren. Hij licht de voordelen van de kalibratietools toe.
Kennis samenbrengen
Er zijn diverse systemen in gebruik voor longfunctiemetingen, die dagelijks gekalibreerd moeten worden volgens de aanbevelingen van de fabrikant. Daarnaast is het ook al langer bekend dat het wenselijk is om maandelijks een biologische ijking uit te voeren op alle aanwezige longfunctie apparatuur.
hoe de kalibratietool het wint van biologische ijking
Bij een biologische ijking worden een aantal standaard tests uitgevoerd bij verschillende proefpersonen, meestal eigen medewerkers van het longfunctie laboratorium zelf. Door langere tijd deze trends van de metingen van deze proefpersonen te vervolgen creëer je "normaalwaarden". Op deze manier kan een afwijking van een meetsysteem aangetoond worden. Deze methode, hoewel waardevol, bleek tijdrovend en arbeidsintensief.
Dankzij technologische vooruitgang zijn er systemen op de markt verkrijgbaar die de biologische ijking kunnen simuleren. Met de kalibratietools die we momenteel gebruiken bootsen we een mens na. Door mijn unieke expertise kon ik makkelijker bij mijn leidinggevende aankaarten dat de biologische ijking die we steevast uitvoerden, achterwege kon blijven bij de aanschaf van bepaalde kalibratietools.
Longfunctie kalibratie
Om verschillende longziektebeelden aan te kunnen tonen maakt de afdeling Longfunctie gebruik van verschillende meetmethoden, zoals spirometrie, diffusiemeting en bodyplethysmografie, in de volksmond ook wel bodybox genoemd. De aanwezige analyzers dienen afzonderlijk op hun eigen manier gekalibreerd te worden middels o.a. een volume-kalibratiespuit en kalibratiegassen. Ze worden 2 maal per dag door de longfunctielaboranten op juistheid gecontroleerd.
Het is ook aan te raden om de systemen maandelijks op betrouwbaarheid te controleren. Wij gebruikten hiervoor tot enkele jaren terug biologische ijking, maar deze zijn nu vervangen door. toepassing van de verschillende kalibratietools.
In Maastricht UMC+ hebben we de onderstaande kalibratietools aangeschaft:
- DLCO Simulator (Diffusie)
- ITGV Simulator (Intra Thoracaal Gasvolume)
- Metabolic Simulator (Ergometrie)
Biologische ijking
Biologische ijking vereist op regelmatige basis metingen bij een vaste groep proefpersonen om de betrouwbaarheid van de apparatuur te garanderen. Deze methode is echter niet zonder nadelen: het vergt veel planning en mankracht, en het inademen van koolmonoxide bij diffusiemetingen is suboptimaal voor de gezondheid van proefpersonen.
Door het gebruik van proefpersonen bij biologische ijking zijn de bandbreedtes groter en minder specifiek. Hierdoor kan het zijn dat een eventuele afwijking van een meetsysteem later dan wenselijk boven water komt. Tevens kost de biologische ijking van de ergometrie opstelling een behoorlijke inspanning.
Bij de ergometrietest voer je in drie stadia een inspanningstest uit; in rust, op 100 Watt en vervolgens op 150 of 200 Watt, een stevige klim. Wij hebben in Maastricht UMC+ en de Universiteit Maastricht in totaal zes longfunctiesystemen en vijf inspanningsopstellingen staan.
Spreiding
De data die uit de biologische ijking wordt verkregen is vaak moeilijk te interpreteren. Hierdoor kan een meetfout te laat worden ontdekt. Dit hangt ook samen met de grotere spreiding die inherent is aan het “ijken” met proefpersonen. De gebruikte kalibratietools hebben een zeer kleine bandbreedte. Hierdoor is vrijwel direct, zonder naar de trend te kijken, aantoonbaar dat de apparatuur wel of niet aan de specificaties voldoet.
De kalibratietools werken directer en nauwkeuriger. Je hebt alleen maar te maken met de systemische bandbreedte, de mens is ertussenuit gehaald. Bij de DLCO-simulator krijgen we uitkomsten tot drie cijfers achter de komma nauwkeurig. De metingen komen bij iedere ijking met de kalibratietool op dezelfde waardes uit.
de gebruikte kalibratietools hebben een zeer kleine bandbreedte
Recentelijk toonde de ITGV Simulator zijn waarde toen tijdens een routinecontrole een defect werd ontdekt in een analyzer van de bodybox, iets wat bij dagelijkse kalibraties niet aan het licht kwam. Wij weten met onze kalibratietools direct als er iets niet klopt en kunnen ook hiermee aantonen wat er niet klopt.
De praktijk
De implementatie van de kalibratietools vereist weinig inspanning en kan door één persoon worden uitgevoerd wat al een aanzienlijke tijdwinst oplevert. Wij hebben de kalibratietools zodanig ingericht dat ze gemakkelijk en mobiel verplaatsbaar zijn.
De tools vergen weinig onderhoud. De Metabole Simulator en de ITGV Simulator dienen tweejaarlijks naar de fabrikant opgestuurd te worden ter controle. De DLCO simulator heeft geen specifiek onderhoud nodig.
Aanschaf
Hoewel de initiële kosten van de kalibratietools hoog kunnen zijn, wegen de voordelen zoals nauwkeurigheid, tijdsefficiëntie en gezondheidsvoordelen ruimschoots op tegen deze investering. Wij hebben de systemen gefaseerd aangeschaft. Ik adviseer om het aanschaftraject in samenspraak met longfunctiemedewerkers uit te voeren, daar zij ook zorgdragen voor de ijking.
Verder is het aanschaftraject niet zo spannend, de keuze op de markt is niet reuze. Er is niet één fabrikant bij wie je alle drie de tools in een keer kan aanschaffen. Het zijn afzonderlijke leveranciers. In totaal waren wij ongeveer € 35.000,- (ex BTW) kwijt voor de aanschaf.
Conclusie
De overstap naar kalibratietools in het Maastricht UMC+ markeert een belangrijke vooruitgang in de precisie en efficiëntie van longfunctiemetingen, waardoor de zorgkwaliteit voor patiënten gewaarborgd blijft, terwijl de werkdruk voor medewerkers verlicht wordt.
Nieuwsgierig?
Mocht je verdere informatie willen inwinnen dan kun je dat doen via Skip Veugen (skip.veugen@mumc.nl).
(2024-07 | Interview: Floor Gerritsma | Foto: Peter Bastings )
